گل ساعتی یکی از گیاهان دارویی است که در طب سنتی از جایگاه خاص و ویژه ای برخوردار است. گل ساعتی  از گل های زیبا و چشم نوازی برخوردار می باشد  که بخاطر شکل ساعت گونه اش به این اسم معروف شده است.

مرکز تخصصی گیاهان دارویی جهاددانشگاهی در مورد تاثیرات دارویی این گیاه بیان کرده که گل ساعتی موثر برای رفع سرگیجه، سردرد و درمان حالت افسردگی و رفع عوارض یائسگی و گرگرفتگی  بسیار مفید است. همچنین این گیاه زیبا برای درمان بواسیر به صورت نشستن در دم کرده آن نیز اثرات درمانی خوبی را نشان داده است.  

گل ساعتی با نام علمی “Passiflora caerulea” از خانواده “Passiflora ceae” می باشد. اگر چه این گیاه بومی ایران نیست و غالبا در جنوب برزیل، پاراگوئه تا شمال آرژانتین یافت می شود؛ ولی امروزه در مزارع کشت گیاهان دارویی به چشم می خورد. این  گیاه چند ساله و بالا رونده از  ساقه ای نرم وگلبرگ‌هایی به رنگ آبی روشن، بنفش و یا سفید برخوردار است.  برگ هایی گیاه Passiflora caerulea  عمدتا به رنگ سبز و رگه های  بنفش می باشد. تا به امروز گیاه شناسان حدود 500گونه گل ساعتی را در کل دنیا شناسایی کرده اند که هیچ کدام از گونه ها بومی  ایران نمی باشد.

گیاهان دارویی همواره از خواص فراوانی برخوردار هستند  که وقتی از آن مطلع میشویم حیرت و تعجب ما را بر می انگیزند. گیاه Passiflora caerulea از این قاعده مستثنی نبوده و همچون سایر گیاهان از خواص دارویی زیاد شگفت انگیزی برخوردار است.

• برخورداری از اثرات ضد میکروبی ، ضدعفونی کنندگی و ضد قارچی
• درمان اختلالات خواب، بی خوابی، ايجاد خواب با آرامش بیشتر
• کاهش لرزش در افراد سالمند
• تنظیم کننده ی فشار خون
• خاصیت ضد التهابی و تسکین دردهای عصبی
• درمان اضطراب و آرامش بخش
• آرامبخش کودکان بی قرار و دارای فعالیت بالا
• درمان تشنج
• از بین برنده حالات افسردگی، هیستری و مقوی اعصاب
• درمان انواع سردرد ها و سرگیجه
• از بین برنده اسپاسم عضلانی
• کاهش و درمان عوارض یائسگی و کاهش گر گرفتگی
• بدلیل داشتن ویتامین ث، رشد سلول‌های سرطانی را را میزان قابل دتوجهی کاهش می دهد.
• محافظت از قلب و تنظیم و کاهش چربی و کلسترول
• سرشار از انواع ویتامین های و مواد مغدی مورد نیاز بدن به ویژه ویتامین‌های ث، آ و پتاسیم
• افزایش مکانسیم سوخت وساز بدن و کاهش وزن
• تقویت غدد و بینایی چشم
• کمک به درمان خشکی پوست و ضد حساسیت و آلرژی
• کاهش علائم آسم
• ضد درد ، از بین برنده هموروئید، فیبرو میالژیا

از سالیان دور پزشکان و اطبا گل ساعتی را به صورت پودر، قرص ، دمنوش و چای برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کردند. اما امروز با پیشرفت علم و تکنولوژی  از گیاه دارویی گل عصاره گیری می کنند تا بتوان از خواص گل و برگهای این گیاهان استفاده کرد.

قطره گل ساعتی از طریق مهار نوعی آنزیم به نام مونوآمین اکسیداز موجب تحریکی سلول های بدن شده و ترکیبات قندی موجود در این قطره باعث آرامش عصبی میشود . فلاونوئیدهای موجود در قطره گل ساعتی، باعث کاهش عملکردهای حرکتی و تسکین عوامل اضطراب و تشنج میگردد.

در مورد مصرف داروهای گیاهی حتما با یک متخصص مشورت کنید تا مقدار مصرف و طریقه مصرف آن را در اختیار شما قرار دهد. شما باید بدانید مصرف خود سرانه و طولانی مدت  داروهای گیاهی ممکن است مشکلات جدی برای شما ایجاد کرده بر روی سیستم بدن شما  تاثیرات سوء ی بر جای بگذارد.

در طب سنتی گل ساعتی به صورت دم کرده توصیه شده که می توانید با دم کردن گل و برگ این گیاه از خواص آن بهره مند شوید.  شما می توانید از این گل روزی دو نوبت به میزان 0.5 تا 1 گرم دم کرده و از آن مصرف کنید.

قطره” گل ساعتی دارای خاصیت  آرام بخشی، ضد اضطرابی و خواب آور بوده و  به طور کلی در درمان مشکلات عصبی بسیار مفید است.با توجه به نتایج تحقیات انجام شده بر روی  قطره گل ساعتی، این قطره  تاثیرات مثبتی برای رفع گر گرفتگی ناشی از یائسگی دارد.

 بنابراین می توان از عصاره گل ساعتی برای افرادی که نمی توانند  از هورمون درمانی استفاده کنند به عنوان  درمان  جایگزین پیشنهاد نمود. همچنین از خواص مهم قطره گل ساعتی می توان به درمان بی‌خوابی‌ ناشی از نگرانی روانی و کار زیاد نیز اشاره کرد.  “قطره گل ساعتی” یک داروی خوراکی است و قبل از مصرف دارو را با کمی آب رقیق کرده و میل نمایید.

·        میزان مصرف قطره گل ساعت برای افراد بزرگسال:

برای کودکان ۶ سال به بالا و بزرگسالان 10 تا 15 قطره و در طول روز سه بار در روز از آن استفاده شود.

·        میزان مصرف آن برای کودکان:

برای کودکان 5 تا 10 قطره از قطره گل ساعتی و روزی سه وعده استفاده شود، فراموش نکنید که استفاده از این قطره برای کودکان زیر 2سال اکیدا ممنوع می باشد.

هر دارویی در کنار درمان بیماری ممکن است مشکلاتی را برای ما بوجود بیاورد البته این مشکلات در داروهای سنتی نسبت به دارو های صنعتی کمتر مشاهده میشود. چنانچه  داروها زیر نظر پزشک و بامشورت متخصص مصرف نشوند، نه تنها بیماری مورد نظر درمان نمی شود بلکه ممکن است فرد دچار مسمومیت دارویی گردد. برخی از عوارض جانبی مصرف خود سرانه قطره گل ساعتی شامل موارد زیر است:

• از دست دادن هوشیاری و گیجی
• توهم و عدم تمرکز بر روی مباحث مختلف
• سرگیجه
• تغییر آگاهی
• التهاب رگ ‌های خونی
• واکنش نامنظم و ناهماهنگ عضلات
• استفراغ
• حالت تهوع
• خواب ‌آلودگی
• ریتم غیر عادی ضربان قلب و ضربان سریع قلب

مصرف بیش از حد هر دارویی مشکلات و عواقب جبران ناپذیری را بر بدن وارد می کند. برخی از  موارد دارویی در هنگام استفاده  مشکل جدیدی را برای بیمار ایجاد می کند؛ بنابراین  بهتر است  قبل از مصرف گیاهان دارویی از موارد منع استفاده آن  ها آگاهی پیدا کنید .

·        در کودکان زیر 2_3 سال

 استفاده از این دارو برای درمان کودکان حتما با نظر پزشک انجام شود و در مورد کودکان زیر ۳سال استفاده از آن اکیدا ممنون شده است.

·        بارداری

بدلیل وجود مواد شیمیایی موجود در این گیاه دارویی ممکن است مصرف عصاره گیاهی آن باعث منقبض شدن رحم شود در زمان بارداری شود.

·        زمان شیر دهی

چون اطلاعات دقیق و علمی تاثیرات گل ساعتی در زمان شیر دهی وجود ندارد به همین دلیل استفاده از آن در این دوران توصیه نمی شود.

·        جراحی

بخاطر موثر بودن بر روی سیستم عصبی مرکزی، باید قبل از عمل جراحی استفاده از این گیاه دارویی را ۱۵روز مانده به عمل قطع نمایید.

·         آلرژی و حساسیت

افرادی که به داروهای گیاهی آلرژی دارن بدون مشورت با پزشک از این دارو استفاده نکنند.

گل ساعتی خاصیت آرامبخشی دارد و منجر به از بین رفتن  اضطراب ، استرس و عوامل اصلی  بی‌خوابی می شود. یکی از درمان های عالی و طبیعی در مان بی خوابی استفاده از ترکیب گل ساعتی و سنبل الطیب می باشد.

این گیاه  فشار خون را پایین آورده  و برای درمان بی خوابی مثل یک  دیازپام عمل میکند. همچنین این گیاه دارویی در کودکانی که فعالیت بیش از حد دارند به عنوان مهار کننده و آرامش بخش عمل می کند.

عدم وجود خاصیت اعتیاد اوری گل ساعتی این امکان را به استفاده کنندگان میدهد تا از خواص دارویی این گیاه  به صورت چای و قرص استفاده کنند.

این گیاه را می توان به تنهایی یا به همراه سایر گیاهان دارویی نظیر والریان و کراتاگوس  استفاده نمود.  تاثیر بسزای گل ساعتی  در رفع اختلالات خواب، بیقراری، تحریک‌پذیری و اضطراب به تایید سازمانهای بهداشتی معتبر رسیده است.

• گیاه عشقه چیست؟
• برگ اکالیپتوس برای چی خوبه
• عوارض گیاه سرخارگل چیست ؟
• خواص زوفا برای رحم
• بهترین زمان مصرف شیرین بیان
• عصاره آرتیشو
• عصاره چای ترش