جینکو بیلوبا چیست؟

جینکو بیلوبا چیست و چه کاربردهایی دارد؟  جینکو بیلوبا یا موی دوشیزه درختی، بومی چین است که هزاران سال است برای مصارف مختلف پرورش داده شده است. از آنجا که این تنها عضو بازمانده از یک راسته گیاهان باستانی است. گاهی اوقات به عنوان یک فسیل زنده از آن یاد می شود. از برگ ها و دانه های این گیاه اغلب در طب سنتی چینی استفاده می شده است و تحقیقات مدرن در درجه اول عصاره جینکو را مورد توجه قرار داده که از برگ های این گیاه تهیه می شود.

جینکوبیلوبا توانایی کاهش التهاب ناشی از شرایط مختلف را دارد. این ممکن است یکی از دلایلی باشد که چنین کاربردهای بهداشتی گسترده ای دارد. اما مانند هر گیاه دارویی دیگر باید جنبه های منفی و معایب استفاده از هر گیاهی را مورد مطالعه قرار داد. مکمل‌های حاوی عصاره جینکو با ادعاها و کارکردهای سلامتی و دارویی مرتبط هستند که بیشتر آنها بر عملکرد مغز و گردش خون تمرکز دارند.

محتوای آنتی اکسیدانی گیاه جینکو دلیل بسیاری از ادعاهای سلامتی آن است. جینکو حاوی سطوح بالایی از فلاونوئیدها و ترپنوئیدها است که به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی قوی خود شناخته شده اند . آنتی اکسیدان ها با اثرات مخرب رادیکال های آزاد مبارزه می کنند یا خنثی می کنند. رادیکال های آزاد، ذرات بسیار واکنش پذیری هستند که در طول عملکردهای متابولیک طبیعی مانند تبدیل غذا به انرژی یا سم زدایی در بدن تولید می شوند.
با این حال، این گیاه دارای عوارضی است که توصیه می شود در استفاده از آن دقت لازم را به کار بریم. جینکو بیلوبا پتانسیل آسیب رساندن به بافت های سالم را دارد که بدینوسیله به تسریع پیری و توسعه بیماری کمک می کند. اما با این حال، تحقیقات در مورد اثرات آنتی اکسیدانی جینکو امیدوار کننده است.

التهاب بخشی از پاسخ طبیعی بدن به آسیب یا تهاجم یک ماده خارجی است. در پاسخ التهابی، اجزای مختلف سیستم ایمنی برای مبارزه با مهاجم خارجی یا درمان ناحیه آسیب دیده به کار گرفته می‌شوند.  برخی از بیماری های مزمن حتی زمانی که هیچ بیماری یا آسیبی وجود نداشته باشد، باعث ایجاد پاسخ التهابی می شود. با گذشت زمان، این التهاب بیش از حد می تواند باعث آسیب دائمی به بافت ها و DNA بدن شود.  سال‌ها تحقیقات حیوانی نشان می‌دهد که عصاره جینکو می‌تواند نشانگرهای التهاب را در سلول‌های انسانی و حیوانی در انواع بیماری‌ها کاهش دهد.

برخی از شرایط خاص که در آن عصاره جینکو التهاب را کاهش می دهد عبارتند از:  آرتروز بیماری روده تحریک پذیر، سرطان،  بیماری قلبی،  سکته.  در حالی که این داده ها دلگرم کننده است، قبل از نتیجه گیری نهایی در مورد نقش جینکو در درمان این بیماری های پیچیده، مطالعات انسانی مورد نیاز است.

در طب سنتی چینی، دانه‌های جینکو برای باز کردن «کانال‌های» انرژی به سیستم‌های مختلف اندام از جمله کلیه‌ها، کبد، مغز و ریه‌ها استفاده می‌شد.  توانایی ظاهری جینکو برای افزایش جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن ممکن است منشأ بسیاری از مزایای احتمالی آن باشد.

 یک مطالعه در افراد مبتلا به بیماری قلبی که مکمل جینکو مصرف کرده بودند، افزایش فوری جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن را نشان داد. به طور مشابه، مطالعه دیگری نیز، همین اثر را در افراد مسن که تحت درمان با عصاره جینکو قرار گرفتند، نشان داده است. بنابراین بر اساس نتایج به دست آمده، اثرات محافظتی گیاه جینکو بر سلامت قلب، سلامت مغز و پیشگیری از سکته اشاره دارد.

اما برای به کارگیری این گیاه در درمان، مسلما تحقیقات بیشتری برای چگونگی تاثیر جینکو بر گردش خون ، مورد نیاز است.  آنچه تا اینجا به دست آمده است دلالت دارد بر اینکه این گیاه می تواند جریان خون را با افزایش گشاد کردن رگ های خونی افزایش دهد. این کارکرد ممکن است برای درمان بیماری های مربوط به گردش خون ضعیف کاربرد داشته باشد.

 برخی از تحقیقات نشان می دهد که مکمل جینکو ممکن است علائم اضطراب را کاهش دهد. تعداد انگشت شماری از مطالعات حیوانی کاهش علائم اضطراب را مشاهده کرده اند که ممکن است به محتوای آنتی اکسیدانی جینکو نسبت داده شود. در یک مطالعه، 170 فرد مبتلا به اضطراب فراگیر با 240 میلی گرم یا 480 میلی گرم جینکو و دارونما تحت درمان قرار گرفتند. گروهی که با بالاترین دوز جینکو تحت درمان قرار گرفته بودند، 45 درصد کاهش بیشتر علائم اضطراب را در مقایسه با گروه دارونما گزارش کردند . نتایج نشان داده است با وجودیکه مکمل جینکو ممکن است اضطراب را کاهش دهد، اما هنوز برای نتیجه گیری قطعی از تحقیقات موجود خیلی زود است.

بررسی مطالعات حیوانی نشان می دهد که مکمل جینکو ممکن است به درمان علائم افسردگی کمک کند. در این راستا آزمایش حیوانی صورت گرفته است به این روش که ؛ موش هایی که قبل از یک موقعیت استرس زا، جینکو دریافت کردند، نسبت به گروهی که مکمل دریافت نکرده بودند، کمتر تحت تاثیر استرس قرار گرفتند. این مطالعه نشان داد که این اثر مربوط به خواص ضد التهابی جینکو است که توانایی بدن را برای مقابله با افزایش سطح هورمون استرس بهبود می بخشد.

با این وجود، باید در نظر داشت که افسردگی یک بیماری پیچیده تلقی می شود و ممکن است دلایل ریشه ای مختلفی داشته باشد. لذا تحقیقات بیشتری برای درک بهتر رابطه بین جینکو و تأثیر آن بر افسردگی در انسان مورد نیاز است. ولی  اثرات ضد التهابی این گیاه به مکمل های آن، امکان درمان افسردگی را می دهدکه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

برخی گمانه زنی ها وجود دارد که جینکو ممکن است عملکرد مغز را در افراد سالم بهبود بخشد و بر بهبود حافظه، تمرکز و دامنه توجه تاثیرگذار باشد. با این حال، مطالعه وسیعی در این حوزه نشان داد که هیچ تضمینی مبنی بر اینکه مصرف مکمل جینکو منجر به بهبود حافظه و  عملکرد اجرایی شود، وجود ندارد.

خلاصه برخی تحقیقات نشان می دهد که جینکو ممکن است عملکرد ذهنی را در افراد سالم با شرایط های خاص تقویت کند ، اما در تمام افراد در گروه های سنی نتایج یکسانی به دست نیامده است.

برخی گمانه زنی ها وجود دارد که جینکو ممکن است عملکرد مغز را در افراد سالم بهبود بخشد و بر بهبود حافظه، تمرکز و دامنه توجه تاثیرگذار باشد. با این حال، مطالعه وسیعی در این حوزه نشان داد که هیچ تضمینی مبنی بر اینکه مصرف مکمل جینکو منجر به بهبود حافظه و  عملکرد اجرایی شود، وجود ندارد.

خلاصه برخی تحقیقات نشان می دهد که جینکو ممکن است عملکرد ذهنی را در افراد سالم با شرایط های خاص تقویت کند ، اما در تمام افراد در گروه های سنی نتایج یکسانی به دست نیامده است.

در طب سنتی چینی، جینکو یک درمان بسیار محبوب برای سردرد و میگرن است.  تحقیقات بسیار محدودی در مورد توانایی جینکو برای درمان سردرد در دسترس است. اگر سردرد یا میگرن ناشی از استرس بیش از حد باشد، جینکو ممکن است مفید باشد. علاوه بر این، اگر سردرد به کاهش جریان خون یا انقباض عروق خونی مربوط باشد، توانایی جینکو در گشاد کردن عروق خونی ممکن است علائم را بهبود بخشد.  برعکس، برخی از میگرن ها به دلیل گشاد شدن بیش از حد رگ های خونی ایجاد می شوند. در این شرایط، جینکو ممکن است تاثیر کمی داشته باشد یا هیچ تاثیری نداشته باشد.
اما این مثال ها فقط استنباط هستند و جای شواهد محکم را نمی گیرند. اگر می خواهید جینکو را برای میگرن خود امتحان کنید، بعید است که ضرر زیادی داشته باشد. فقط توجه داشته باشید که ممکن است لزوما کمکی نکند. خلاصه به دلیل توانایی آن در افزایش جریان خون و کاهش التهاب، جینکو ممکن است یک درمان موثر برای برخی از انواع سردرد باشد.

تحقیقات بسیار کمی در مورد ارتباط جینکو با بینایی و سلامت چشم انجام شده است. با این حال، نتایج اولیه در مورد کارکرد این گیاه امیدوارکننده است. یک بررسی نشان داد که افراد مبتلا به گلوکوم که مکمل جینکو مصرف کرده بودند، افزایش جریان خون در چشم را تجربه کردند، اما این لزوماً به بینایی بهتر منجر نمی شود. بررسی دیگری از دو مطالعه، تأثیر عصاره جینکو را بر پیشرفت دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن ارزیابی کرد. برخی از شرکت کنندگان بهبودی را در بینایی گزارش کردند، اما این نتیجه درکل از نظر آماری قابل توجه نبود . به نظر می رسد بسیاری از این نتایج مثبت با افزایش جریان خون در چشم مرتبط باشد.

 مشخص نیست که آیا جینکو بینایی را در افرادی که قبلاً از اختلال بینایی رنج نمی‌برند بهبود می‌بخشد یا خیر. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا جینکو می تواند ظرفیت بینایی را افزایش دهد یا پیشرفت بیماری دژنراتیو چشم را کاهش دهد، مورد نیاز است.

تحقیقات اولیه نشان می دهد که جینکو ممکن است به درمان علائم فیزیکی و روانی سندرم پیش از قاعدگی (PMS) کمک کند. یک مطالعه روی 85 دانشجو نشان داد که هنگام مصرف جینکو، علائم PMS گزارش شده 23 درصد کاهش یافته است . جالب توجه است، گروه دارونما در این مطالعه نیز کاهش جزئی در علائم PMS را تجربه کردند، هرچند که بسیار کمتر در 8.8٪ بود.  تحقیقات بیشتری برای درک بهتر رابطه علت و معلولی بین جینکو و علائم PMS مورد نیاز است.

گیاه جینکوبیلوبا  بارها به دلیل توانایی آن در کاهش اضطراب، استرس و سایر علائم مرتبط با بیماری آلزایمر و زوال شناختی مرتبط با افزایش سن مورد ارزیابی قرار گرفته است. به طور کلی، نتایج تحقیقات در این زمینه متناقض است.  برخی از مطالعات، کاهش قابل توجهی در میزان زوال شناختی در افراد مبتلا به زوال عقل با استفاده از جینکو نشان می دهد، اما برخی از مطالعات دیگر در تکرار این نتیجه ناکام هستند. بررسی 21 مطالعه نشان داد که عصاره جینکو در همراهی با طب معمولی ممکن است قابلیت های عملکردی را در افراد مبتلا به آلزایمر خفیف افزایش دهد .
مرور دیگری چهار مطالعه را ارزیابی کرد و کاهش قابل توجهی را در طیفی از علائم مرتبط با زوال عقل در هنگام استفاده از جینکو به مدت 22 تا 24 هفته مشاهده کرد .  این نتایج مثبت می تواند به نقشی که جینکو ممکن است در بهبود جریان خون به مغز ایفا کند، مربوط باشد. به طور کلی، نمی توان نتیجه گرفت که جینکو آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل را درمان می کند، اما ممکن است در برخی موارد کمک کند. به نظر می رسد که احتمال کمک آن در کنار درمان های معمولی افزایش می یابد.

برخی منابع نشان می‌دهند که جینکو ممکن است اختلالات جنسی، مانند اختلال نعوظ یا میل جنسی کم را درمان کند.  جینکو توانایی بهبود سطح اکسید نیتریک خون را دارد که گردش خون را از طریق اتساع رگ های خونی بهبود می بخشد .  در نتیجه، جینکو ممکن است برای درمان علائم مختلف اختلال عملکرد جنسی با بهبود جریان خون در آن نواحی بدن مفید باشد.

 برخی تحقیقات استفاده از جینکو را برای درمان اختلال عملکرد جنسی ناشی از استفاده از داروهای ضد افسردگی (SSRI) مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج نشان داد که جینکو در این موارد موثرتر از دارونما نبود. علاوه بر این، ممکن است تداخلی بین داروهای جینکو و SSRI وجود داشته باشد که می تواند آنها را کم اثر کند. یک مطالعه استفاده از جینکو را برای افزایش میل و رضایت جنسی در زنانی که همزمان تحت روان درمانی جنسی قرار می‌گرفتند، ارزیابی کرد. ترکیب جینکو و درمان در مقایسه با دارونما در طولانی مدت موثر بود، اما مکمل جینکو به تنهایی موثر نبود. منطق استفاده از جینکو برای درمان اختلالات جنسی منطقی است، اما تحقیقات در حال حاضر از آن پشتیبانی نمی کند.

مهم است که قبل از قرار دادن جینکو در برنامه روزانه خود با پزشک خود صحبت کنید.

• برای بیشتر بزرگسالان، خطر مصرف جینکو نسبتاً کم است، اما مواردی وجود دارد که در آن جینکو می تواند آسیب جدی ایجاد کند.
• اگر به گیاهان حاوی آلکیل فنول حساسیت دارید یا از داروهای خاصی استفاده می کنید، نباید جینکو مصرف کنید.
• عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:حالت تهوع اسهال سرگیجه سردرد دل درد راش / واکنش آلرژیک .
• جینکو پتانسیل تداخل نامطلوب با برخی داروها را دارد.
• برخی از تداخلات می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
• تداخلات دارویی نامطلوب احتمالی عبارتند از:رقیق کننده های خون (وارفارین، آسپرین) داروهای SSRI/MAOI/داروهای ضد افسردگی (پروزاک، زولافت) NSAIDs (ایبوپروفن، ناپروکسن)

جینکو بیلوبا دارای ظرفیت های ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قوی و توانایی بهبود گردش خون است. این ویژگی‌ها روی هم، پتانسیل تأثیرگذاری بر سیستم‌ها و بیماری‌های متعدد بدن را دارند، اگرچه از نظر علمی هنوز پژوهش های زیادی باید در این مورد انجام گیرد.

در حالی که جینکو برای قرن ها مورد استفاده قرار گرفته است، نحوه عملکرد آن کاملاً درک نشده است. بسیاری از تحقیقات موجود متناقض یا غیرقطعی هستند، و مهم است که آن را در نظر داشته باشید. مانند هر مکمل گیاهی، خطراتی نیز وجود دارد. اگر آلرژی دارید یا از داروهای خاصی استفاده می کنید، جینکو می تواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود. اگر به فکر گنجاندن جینکو در رژیم خود هستید، حتماً ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.