قیمت و خرید عصاره آویشن شیرازی

توضیحات

آویشن شیرازی با نام علمی Zataria multiflora Boiss گیاهی مشابه آویشن است که متعلق به خانواده نعنائیان[1] است. این گیاه به صورت وحشی و صرفا در مرکز و جنوب ایران، پاکستان و افغانستان می روید. این گیاه از نظر شیمیایی و دارویی شباهت های زیادی به گیاه دارویی معروف آویشن معمولی یا Thymus vulgaris دارد و به همین دلیل به آن آویشن شیرازی نیز می گویند (1).

تفاوت آویشن کوهی و شیرازی

آویشن کوهی با نام علمی Thymus kotschyanus گیاهی از خانواده نعنائیان است که رویشگاه طبیعی آن نواحی شمالی، غربی، و مرکزی ایران بوده و از نظر اکولوژیکی در مناطقی با ارتفاع 2000 تا 3625 از سطح دریا می روید (2). ترکیبات شیمیایی و مواد موثره آویشن کوهی و شیرازی تا حدی مشابه با هم بوده و تفاوت آن با آویشن شیرازی در مقدار این ترکیبات است. تفاوت دیگری که آویشن کوهی و آویشن شیرازی دارد این است که آویشن شیرازی منحصرا در ایران، پاکستان و افغانستان رشد می کند (1).

ترکیبات موثره عصاره آویشن شیرازی

بررسی اسانس آویشن شیرازی که از پنج منطقه مختلف ایران جمع آوری شده بود و آنالیز آنها با دستگاه GC-MS نشان می دهد که فراوان ترین ترکیب موثره در بین تمام اجزای تشکیل دهنده تیمول[2] است. با این حال، نتایج تحقیقات سایر محققان روی آویشن شیرازی ترکیب موثره کارواکرول[3] را به عنوان ماده اصلی ذکر می کنند. با توجه به اینکه تیمول از نظر شیمیایی ایزومر کارواکرول می باشد، حضور این ترکیب در عصاره آویشن شیرازی کاملا محتمل است. این دو ترکیب از جمله ترکیبات ضد قارچی و ضد میکروبی موثر در عصاره این گیاه هستند. پی-سیمین[4]، لینالول[5]، کاریوفیلن[6]، جی-ترپینن[7] و بورنئول[8] نیز از دیگر ترکیبات موثره مهم آویشن شیرازی هستند (1).

خواص عصاره آویشن شیرازی

آویشن شیرازی به طور گسترده به عنوان یک ماده طعم دهنده در بسیاری از غذاها استفاده می شود. این گیاه از دیرباز در مناطق بومی کاربردهای دارویی بسیاری داشته است. به صورت سنتی، آویشن شیرازی به صورت دم کرده، جوشانده یا بخور به عنوان ضد عفونی کننده، محرک، تعریق آور، مدر، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد کرم، ضد اسهال و ضد درد استفاده شده است. معمولاً به عنوان یک عامل ضد عفونی کننده و ضد سرفه برای درمان اختلالات دستگاه تنفسی، اختلالات گوارشی مانند نفخ، سوء هاضمه و سندرم روده تحریک پذیر استفاده می شود (1).

خواص آویشن شیرازی برای ریه

سرفه مکانیسم رفلاکس و دفاعی بدن است که اجسام و ترشحات خارجی را از نایژه و نایژک های مجاری هوایی خارج می کند. در طب سنتی ایران، آویشن شیرازی گیاهی محبوب برای درمان سرفه است لذا از جمله خواص آویشن برای سرماخوردگی می توان به آثر آن برای مقابله با سرفه اشاره کرد. تحقیقاتی که تا کنون انجام شده است، اثر اسانس یا عصاره آویشن شیرازی را به تنهایی یا همراه با اسانس ختمی و رازیانه (به صورت شربت، قطره خوراکی و کپسول نرم) برای درمان سرفه حاد را مورد بررسی قرار داده است. اثر بخشی عصاره این گیاه با دارونما یا داروهای شیمیایی (مانند برم هگزین، دکسترومتورفان و کلوبوتینول) نیز مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج این تحقیقات نشان داد که عصاره این گیاه توانسته است سرفه حاد را هم در کودکان و هم در بزرگسالان بدون هیچ عارضه جانبی بهبود بخشد. محققان دلیل اثربخشی عصاره آویشن شیرازی را مربوط به اثرات ضد التهاب، ضد درد، ضد میکروبی، شل کننده و تقویت کننده سیستم ایمنی می دانند (3).

خواص آویشن برای پوست

در مطالعه ای که روی باکتری های جدا شده از پوست (استفایلوکوکوس اورئوس[10]، کورینه باکتریوم[11] و استافیلوکوکوس اپی درمیس[12]) انجام شد مشخص شد که اسانس آویشن شیرازی قابلیت بازدارندگی در برابر این باکتری های پوستی دارد. همچنین در بررسی اسانس این گیاه هیچ اثر التهابی و عارضه جانبی مشاهده نشد (4).

خواص آویشن برای رحم

در طب سنتی ایران از دمنوش آویشن برای کاهش درد و التهاب دردهای دوره قاعدگی استفاده می شده است. تحقیقات علمی اخیر نیز این ادعا را ثابت کرده است. در تحقیقی که توسط غریب ناصری و همکاران انجام شد، مشخص شد که مصرف عصاره آویشن شیرازی به میزان 0.25، 0.5، 1، 2 و 4 میلی گرم بر میلی لیتر می تواند انقباضات رحمی را کاهش دهد. این محققان گزارش کردند که مکانیسم اثر عصاره از طریق مسدود کردن کانال های کلسیمی و کاهش رهایش کلسیم از درون سلول می باشد (5).

مضرات آویشن شیرازی

برخی از برخی از عوارض جانبی شایع ولی خفیف آویشن شیرازی شامل تحریک غشاهای مخاطی، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ و درماتیت است. البته هنوز اطلاعات چندانی در مورد ایمنی عصاره این گیاه در بارداری وجود ندارد به همین دلیل برخی از محققان توصیه می کنند که از مصرف آن در دوران بارداری خودداری شود. همچنین مصرف آن برای کودکان کمتر از 2 سال نیز مجاز نیست (1).

منابع

1. Sajed, H., Sahebkar, A., & Iranshahi, M. (2013). Zataria multiflora Boiss.(Shirazi thyme)—an ancient condiment with modern pharmaceutical uses. Journal of ethnopharmacology, 145(3), 686-698.
2.  عظیمی محمدحسین، نقدی‌بادی حسنعلی، کلاته جاری سپیده، عبدوسی وحید، مهرآفرین علی. مقایسه ترکیبات شیمیایی اسانس جمعیت‎های آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) ایران. فصلنامه گياهان دارویی. ۱۳۹۳; ۱۳ (۵۲) :۱۴۶-۱۳۶
3.  Mahboubi, M. (2018). Management of acute cough by Zataria multiflora Boiss as an alternative treatment. Journal of Integrative Medicine, 16(1), 20-25.

اصطلاحات علمی

[1] Lamiaceae

[2] thymol

[3] carvacrol

[4] p-Cymene

[5] Linalool

[6] caryophyllene

[7] g terpinene

[8] borneol

[9] Irritable bowel syndrome

[10] Staphylococcus aureus

[11] Corynebacterium

[12] Staphylococcus epidermidis