گیاه بابونه با نام علمی Matricaria chamomilla، یک گیاه دارویی شناخته شده از خانواده Asteraceae است. بابونه گیاهی یکساله است که بومی جنوب و شرق اروپا و شمال و غرب آسیا بوده و امروزه به طور گسترده در سراسر جهان تولید می شود. این گیاه در کشورهای مختلف برای درمان برخی از بیماری ها از جمله اختلالات گوارشی، سرماخوردگی، اختلالات کبدی، مشکلات عصبی و تنفسی استفاده می شود. همچنین گزارش شده است که عصاره این گیاه می تواند انسان را در برابر درد و عفونت مقاوم کرده و همچنین بیماریهای پوستی، چشمی و دهانی را درمان کند. خلاصه ای خواص عصاره بابونه در ادامه این مقاله آورده شده (1).
گیاه بابونه ترکیبات موثره زیادی دارد که خواص درمانی آنها شامل خصوصیات ضد میکروبی، ضد التهابی، ضد عونی کننده، و ضد ناراحتی های معده و روده ها است. به طور کلی، طبق مطالعه که توسط قنواتی و همکاران در سال 1388 روی بابونه های مختتلف از مناطق مرکزی و جنوبی ایران انجام شده بود، مشخص شد که مهمترین ترکیب موثره این عصاره آلفابیزابول[1] و آلفا بیزابول اکساید[2] است (2).
همچنین کامازولین نیز یکی از ترکیبات موثره مهم تشکیل دهنده عصاره بابونه است (3). لذا جهت خرید عصاره بابونه و دریافت نمونه از شرکت پردیس عصاره ترشیز فرم درخواست نمونه عصاره را پر نمایید.
دو نوع اصلی بابونه وجود دارد:
در ادامه به معرفی خواص کاربردی فوق العاده عصاره بابونه اشاره می نماییم:
گزارش های متعددی تاثیر عصاره بابونه را بر درمان بیماری های متلف دسنگاه گوارش گزارش کرده اند. در یک مطالعه مشخص شد که مصرف خوراکی عصاره هیدروالکلی بابونه با غلظت 50-400 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن می تواند مانع از ایجاد ضایعات مخاطی معده و همچنین زخم معده شود.
همچنین در مطالعه دیگری مشخص شد که مصرف دوز 150 تا 300 میلی گرم عصاره بابونه می تواند اسهال ناشی از تجمع مایع در روده را کاهش دهد. در این مطالعه مشخص شد که عصاره بابونه با القاء انقباضات و کاهش غلظت یون پتاسیم در روده باعث مهار اسهال می شود (3).
در بررسی که روی تاثیر عصاره هیدروالکلی بابونه روی حافظه موش ها انجام شد مشخص گردید که میزان 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم این عصاره می تواند می تواند حافظه اجتنابی در حیوانات مدل را افزایش دهد. همچنین در مطالعه ی دیگری مشخص شد که عصاره بابونه در غلظت های 600، 800 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم می تواند فواصل بین تشنج را افزایش داده و مدت زمان هر بار تشنج را کاهش دهد.
اثر ضد افسردگی عصاره بابونه در مطالعات مختلفی اثبات شده است. در یک مطالعه تایید شد که مصرف عصاره آبی بابونه همراه با سلنیوم می تواند افسردگی پس از زایمان را در حیوانات مدل کاهش دهد. همچنین در مطالعه مشابه دیگری مشخص شد که عصاره بابونه به مدت 4 هفته و برای 3 بار در روز می تواند بازجذب سرتونین[3] و نورآدرنالین [4] را مهار کرده و بدین طریق علایم بیش فعالی و بی توجهی را در بیماران مبتلا کاهش دهد.
سروتونین و نورآدرنالین دو هورمون عصبی هستند که مقادیر بالا و پایین آنها می تواند سبب افسردگی یا سایر بیماری های مرتبط با روان و اعصاب شود (3).
از جمله دیگر اثرات مهمی که عصاره بابونه دارد، خاصیت آرامبخشی و کمک به خواب است. این خصوصیت خصوصا برای سالمندان اهمیت دارد چرا بسیاری از سالمندان در رابطه با خواب راحت مشکلات متعددی داشته و کیفیت خواب آنها پایین است.
در یک مطالعه که روی کیفیت خواب سالمندان در استان اصفهان انجام شد، مشخص شد که مصرف عصاره خوراکی بابونه به میزان 400 میلی گرم و به صورت کپسول به مدت 4 هفته و 2 بار در روز (یک بار بعد از نهار و یک بار بعد از شام) می تواند به صورت معنی داری در سالمندان اثر آرام بخشی داشته و کیفیت خواب آنها را افزایش داد (3).
زخم در نتیجه انواع مختلفی از آسیب های مکانیکی در انسان رخ می دهد و ترمیم زخم در واقع پاسخی دینامیک به این آسیب است. ترمیم زخم مستلزم تعامل بین سلول های مختلف، فاکتورهای رشد و پروتئین های ساختمانی می باشد. داروهای گیاهی که خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی دارند می توانند روند ترمیم زخم را در بدن انسان را تسریع کند.
عصاره بابونه از جمله عصاره های گیاهی است که توان بالایی در این زمینه داشته و ترکیبات موجود در عصاره این گیاه قابلیت ترمیم زخم دارند. برای مثال، در مطالعه ای مشخص شد که عصاره روغنی گل بابونه می تواند زخم پوستی ناشی از بریدگی در حیوانات مدل را سریعتر بهبود بخشد. دلیل تسریع بهبود زخم نیز به وجود اثرات ضد التهابی، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی عصاره بابونه نسبت داده می شود.
همچنین استفاده از پماد حاوی عصاره بابونه برای درمان زخم دهان حیوانات مدل نشان داد که این عصاره ی تواند بافت پوشیی را به سرعت ترمیم کرده و درصد کلاژن[5] (پروتئین سازنده پوست) پس از 10 روز در این حیوانات افزایش قابل توجهی داشت (3).
التهاب، خصوصا التهاب مزمن از جمله عوامل زمینه ساز بسیاری از بیماری های سخت مانند دیابت، بیماری قلبی و عروقی و … است. نتایج آزمایشات متعدد روی عصاره بابونه نشان داده است که این گیاه دارای ترکیبات ترپنوئیدی[6] و فلاونوئیدی[7] فراوانی است که اثرات ضد التهابی قوی دارند.
قطره خوراکی عصار ه بابونه به صورت تجاری نیز در دسترس است که برای درمان انواع ضایعات التهابی دیواره مسیر گوارش استفاده می شود. همچنین پماد عصاره بابونه می تواند به صورت ضد التهاب موضعی برای درمان ضخم های پوستی مورد استفاده قرار گیرد (3).
دیبت ملیتوس یک بیماری شایع در بین انسان ها است که سبب افزایش قند خون می شود. افزایش قند خون نیز به نوبه خود مشکلات و عوارض جدی برای انسان ایجاد می کند. در مطالعه ای اثر هیپوگلایسمیک عصاره بابونه با غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت 21 روز روی موی های مبتلا به دیابت مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که این عصاره می تواند سطح گلوکوز و انسولین خود را در سطح طبیعی و نرمال نگه دارد. همچنین در ی مطالعه دیگ مشخص شد که مصرف مداوم و روزانه چای بابونه همراه با غذا می تواند مانع از پیشرفت عوارض دیابت شود (3)
ریزش مو دلایل متعددی دارد که از جملهه آنها می توان به آلوپسی اشاره کرد. در نتیجه این بیماری موها ریزش پیدا کرده و موها کرکی می شوند. آلوپسی آندروژنیک با افزایش سن افزایش می یابد و تقریبا می توان گفت که 50 درصد از مردان زیر 40 سال به این مشکل دچار هستند. در مطالعه ای، مشخص شد که تجویز همزمان عصاره بابونه با غلظت هفت درصد با ماینوکسیدل (داروی رایج مقابله با ریزش مو) می تواند عوارض جانبی ناشی از ماینوکسیدل را در بیماران کاهش داده و شانس درمان این بیماری افزایش می یابد (4).
بابونه از دیرباز یک عنصر کلیدی در رژیم های تسکین دهنده مراقبت از پوست بوده است. حتی یونانیان و مصریان باستان برای درمان قرمزی و خشکی ناشی از آب و هوا از گل‌های بابونه خرد شده روی پوست خود استفاده می‌کردند. صدها سال بعد، تحقیقات علمی دریافتند که ترکیبات موجود در بابونه احتمالاً آن را به یک پوست چند کاره قدرتمند تبدیل می کند. در اینجا چند مورد از فواید بابونه برای پوست، همراه با نحوه گنجاندن آن در روال مراقبت از پوست شما آورده شده است.
یونانیان باستان بابونه له شده را روی پوست قرمز و تحریک شده می‌مالیدند. این به این دلیل است که به نظر می رسد بابونه التهاب را که یکی از دلایل اصلی قرمزی پوست است، مهار می کند. متخصصان داروهای گیاهی توضیح می دهند: “بابونه عمیقا اما به آرامی به پوست نفوذ می کند تا التهاب را کاهش دهد.”
هایپرپیگمانتاسیون زمانی است که به دلیل تولید بیش از حد هورمون ملانین، نواحی پوست تیره تر از پوست اطراف است. معمولاً در اثر آسیب یا التهاب پوست ایجاد می‌شود و معمولاً با آسیب آفتاب، آکنه یا تغییرات هورمونی در دوران بارداری مرتبط است.
محصولات روشن کننده پوست با بابونه ممکن است که هایپرپیگمانتاسیون را درمان می کنند. انگلمن محقق گیاهان دارویی می‌گوید: «بابونه دارای خواص قابض و روشن‌کننده است که علاوه بر سفت کردن منافذ و نرم کردن پوست، می‌تواند در صورت استفاده منظم، جای زخم‌های آکنه و هایپرپیگمانتاسیون را محو کند.»
اسانس‌های استخراج شده از بابونه دارای خواص ضد میکروبی برای محافظت در برابر انواع خاصی از باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها هستند. مطالعه‌ای در سال 2018 بر روی موش‌ها نشان داد که پماد با عصاره بابونه رومی در مقایسه با پماد تتراسایکلین ، به طور قابل‌توجهی فعالیت ضد باکتریایی و التیام بخشی زخم عفونی را بهبود می‌بخشد. در واقع، کمیسیون E آلمان، گروهی از دانشمندان، پزشکان، فارماکولوژیست ها و سم شناسان که تعیین می کنند آیا داروها برای استفاده در آلمان بی خطر هستند یا خیر، استفاده از بابونه را برای بیماری های پوستی باکتریایی تایید کردند
بابونه اغلب برای کمک به درمان التهاب پوست در اثر آفتاب سوختگی و بثورات استفاده می شود. کمیسیون E آلمان نیز بابونه را برای درمان التهاب پوست تایید کرده است. متخصصان داروهای گیاهی توضیح می دهند: «بابونه حاوی آنتی‌اکسیدان آپیژنین است که با مهار انتشار مواد شیمیایی التهاب‌زا، به کاهش التهاب کمک می‌کند».
انگلمن محقق گیاهان دارویی می گوید همچنین سه ترکیب شیمیایی اصلی وجود دارد که به بابونه فواید پوست و سلامتی می دهد:
او می‌گوید: «بابونه آلمانی حاوی سطوح بالاتری از کامازولن و بیزابولول (نسبت به بابونه رومی) است، بنابراین به طور کلی شکل مؤثرتر بابونه در نظر گرفته می‌شود و بیشتر در محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود.
اسانس بابونه: در حدود (8 .0 تا 1%) اسانس در این گیاه وجود دارد که به وسیله تقطیر با بخار آب به دست می آید. رنگ این اسانس آبی روشن است ولی در اثر کهنه شدن به رنگ زرد مایل به قهوه ای در می آید. بوی این اسانس بسیار قوی و طعم آن معطر و سوزاننده است. اسانس بابونه در عطر سازی و برای معطرکردن غذاها به کار می رود.
چای بابونه یا دم کرده بابونه: برای درست کردن چای بابونه یک قاشق چایخوری بابونه خشک را در یک فنجان آب جوش ریخته و به مدت 5 دقیقه بگذارید دم بکشد.
بابونه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از تقویت کننده های تلخ محصوب می شود. جالینوس حکیم آن را برای تب و لرزهای نو به کار می برد.
بابونه با گل های زیبای شبیه به آفتاب گردان و رایحه شیرین سیب، مورد علاقه باغبانان و گیاهان دارویی است. محبوب ترین گونه ای که برای چای و ترکیبات گیاهی استفاده می شود، بابونه آلمانی است، که بومی آسیا و اروپا است. این گیاه در دهه 1500 به آمریکای شمالی معرفی شد و امروزه یکی از پرمصرف ترین گیاهان دارویی در اروپا است.
اولین مرجع بهداشتی شناخته شده برای بابونه در متن پزشکی مصری در حدود 1550 سال قبل از میلاد ثبت شده است! بسیاری از فرهنگ‌ها از آن زمان به بعد، گل‌های خشک شده آن را برای درمان انواع بیماری‌ها به شکل چای آرامبخش دم کرده‌اند. گیاه بابونه در قرون وسطی، به دلیل عطر میوه‌ای و خواص ضدعفونی‌کننده‌اش به‌عنوان گل پاشیدن مورد استفاده قرار می‌گرفت. گل پاشیدن، عمل پراکنده کردن گیاهان روی زمین به دلیل عطر مطبوع و خاصیت دفع آفات بود.
[1] α–bisabolol
[2] α-bisabolol oxide
[3] Serotonin
[4] noradrenaline
[5] Collagen
[6] terpenoids
[7] Flavonoids
| 021-58146000 | |
| info@pardisextract.de | |
| تهران، خیابان وزرا، خیابان بهمن کشاورز، پلاک 13، واحد4 شرکت پردیس عصاره ترشیز |
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.