عصاره پرسیاوشان :
- نام علمی بنفشه: Adiantum capillus veneris
قیمت و خرید عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان
توضیحات
پر سیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris از خانواده Pteridaceae یکی از گونه های سرخس است که در شبه قاره پاکستان هند، مکزیک، غرب هیمالیا، مناطق گرم آمریکا و سایر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان یافت می شود. این گیاه، گیاهی مقاوم و تا ارتفاع 35 سانتی متر است که دارای رایحه ای معطر با ریزوم خزنده است. مفیدترین قسمت این گیاه از نظر پزشکان قدیم برگ ها بودند اما به طور کلی قسمتهای دارویی پر سیاوشان شامل برگ، ریزوم و ریشه است. این گیاه از قدیم از آن به عنوان خلط آور، قابض، آرام بخش، ضد سرفه، تب بر و ادرار آور استفاده می شده است.
ترکیبات موثره عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان
آنالیز شیمیایی برگهای پر سیاوشان نشان می دهد که عصاره این گیاه حاوی 73/2 درصد فنول و ترپنوئید، 2/0 درصد چربی و موم، 53/0 درصد آلکالوئید، و 23/67 درصد فیبر است. همچنین در عصاره برگ این گیاه ده عنصر کمیاب منیزیم، کلسیم، پتاسیم، منگنز، آهن، کو، سدیم، نیکل، مس و روی شناسایی شد که در بین آنها کلسیم و پتاسیم بیشترین مقدار را داشتند. علاوه بر ترکیبات ذکر شده، گزارش شده است که برگهای پرسیاوشان حاوی فلاونوئیدها، تری ترپنوئیدها، آلئانان ها، فنیل پروپانوئیدها، کربوهیدرات ها، کاروتنوئیدها و ترکیبات حلقوی آلی است (1). خود فلاونوئیدها به انواع مختلفی دسته بندی می شوند که مهمترین آنها در پر سیاوشان شامل موارد زیر است:
- روتین
- کورستین
- کورستین-3-O-گلوکوزید
- کورسیتورون
- ایزوکورسیترین
- نیکوتی فلورین
- نارینگین
- آستراگالین،
- پوپولنین
- پروسیانیدین
- پرودلفینیدین
خواص عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان
از جمله خواص عصاره پرسیاووشان می توان به تاثیر آن بر دیابت، تاثیر مثبت این عصاره گیاهی بر کلیه و مجاری ادرار، رشد مو، ترمیم زخم و … اشاره نمود.
عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان برای دیابت
نتایج یک بررسی نشان داد که عصاره آبی پر سیاوشان که به روش جوشاندن مواد خشک شده با آب به دست می آید می تواند فعالیت هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) داشته باشد. در این مطالعه هنگامی که عصاره آبی پر سیاوشان به میزان 25 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی به موش ها داده شد، هیپرگلیسمی ناشی از گلوکز را کاهش داد. با این حال، در همین بررسی عصاره هیدروالکلی (اتانول 80 درصد) با دوز 25 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی فعالیت هیپوگلیسمی نشان نداد.
در مقابل عصاره هیدروالکلی این گیاه در مدل خرگوش اثر قابل توجهی بر کاهش قند خون داشت و این اثر 30 دقیقه پس از مصرف عصاره شروع شد و به مدت 4 ساعت ادامه یافت. با توجه به این نتایج متفاوت، جهت بررسی تاثیر آن بر انسان، باید مطالعات بیشتری روی انواع عصاره های آن با غلظت های متفاوت در انسان انجام شود (1) . در مطالعه مشابه دیگری، اثر ضد دیابتی عصاره های آبی و الکلی پر سیاوشان روی حیوانات مدل مورد بررسی قرار گرفت. این حیوانات توسط استرپتوزوسین مبتلا به دیابت شده بودند و با عصاره های آبی و الکلی پر سیاوشان مورد درمان قرار گرفتند.
نتایج نشان داد که قند خون ناشتا این حیوانات بهبود یافته و این گیاه دارای اثر ضد دیابتی بسیار خوب با عوارض جانبی کم است. اثر ضد دیابتی این گباه احتمالا به دلیل وجود فلاونوئیدها و تانن های آن است. تحقیقات دیگر نیز نشان داد که با مصرف عصاره این گیاه، وزن بدن موش و آنزیم آمیلاز افزایش قابل توجهی یافته و گلوکز خون کاهش می یابد. توانایی گیاه در افزایش وزن حیوانات به دلیل قابلیت ترمیم سلول های آسیب دیده کبدی-کلیوی آنها بود. در یک مطالعه دیگر نیز مشخص شد که اعلام شد که پر سیاوشان دارای خاصیت ضد هیپرگلیسمی در مقایسه با آکاربوز (به عنوان داروی مرجع) است (2).
عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان برای کلیه و مجاری ادراری
تاثیر عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان در برابر تولید سنگ کلیه در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. میزان تولید سنگ، تجمع و هسته‌زایی سنگ ها در این بررسی مورد آزمایش قرار گرفت و نتایج نشان داد که که عصاره پر سیاوشان می تواند به طور قابل توجهی از تولید و تجمع سنگ جلوگیری کند. این نتایج با آزمایش درون تنی روی موش ها نیز تایید شد بدین صورت که که محققین جهت تولید سنگ کلیه در حیوانات مدل از اتیلن گلیکول (0.75٪) و کلرید آمونیوم (1٪) استفاده کردند و مشخص شد که استفاده از عصاره پر سیاوشان توانست مانع از تولید سنگ کلیه شود.
همچنین بررسی میکروسکوپی ادرار این حیوانات نشان داد تعداد ذرات کریستالی سنگ در گروه های مورد آزمایش کاهش قابل توجهی داشته است. همچنین میزان کلسیم، فسفر و اوره خون این حیوانات نیز به طور قابل توجهی کاهش یافت. میزان بالای این ترکیبات در خون ممکن است سبب تولید سنگ کلیه و سنگ در ادرار شود (1). در تحقیق مشابه دیگری، عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان در حیوانات مدلی که در نتیجه استفاده از اگزالات کلسیم دچار سنگ ادراری شده بودند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه حاکی از کاهش قابل توجه تعداد سنگ و همچنین کاهش میزان کلسیم، فسفر و اوره خون بود و تاییذ شد که عصاره این گیاه مانع از تبلور و تجمع سنگ در دستگاه ادراری شده و می تواند تعداد و اندازه سنگ ها را کاهش دهد (3).
در مطالعه دیگری، اثر عصاره آبی پر سیاوشان روی عفونت دستگاه ادراری (قارچ کاندیدا آلبیکنس) نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که عصاره این گیاه می تواند تعداد میکروب های کاندیدا آلبیکنس را در طحال کاهش داده و ویژگی های پاتولوژیک کلیه را بهبود بخشد. علاوه بر این محققان دریافتند که دوز پایین عصاره پر سیاوشان به طور کلی حجم ادرار را افزایش داده ولی دوز بالای عصاره به طور قابل توجهی حجم ادرار را کاهش می دهد. در نهات می توان اینطور نتیجه گرفت که عصاره پر سیاوشان درمان مناسبی برای بهبود عفونت دستگاه ادراری است (3).
عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان جهت تقویت رشد مو
تاثیر عصاره هیدروالکلی پر سیاوشان روی تحریک رشد مو در حیوانات مدل مبتلا به آلوپسی ناشی از تستوسترون مورد ارزیابی قرار گرفت. محلول عصاره این گیاه به صورت موضعی بر روی پوست حیوانات اعمال شده و تاثیر آن بر رشد مو با کمک مشاهده بصری و مطالعه بافت‌شناسی بخش های مختلف پوست ارزیابی شد. پس از 21 روز، حیوانات تحت درمان با پر سیاوشان نسبت به سایر حیوانات ریزش مو کمتری نشان دادند. تراکم فولیکول (ریشه مو) در گروه تحت درمان با عصاره پر سیاوشان نیز بیشتر از سایر حیوانات بود (1).
تاثیر عصاره هیدروالکلی پرسیاوشان جهت ترمیم زخم
در طب سنتی ایرانی، از داروهای عمدتاً گیاهی زیادی جهت بهبود سوختگی، زخم و ترمیم بافت استفاده می شده است. پر سیاوشان یکی از این گیاهان است که برای درمان انواع زخم های مزمن استفاده می شد. در یک مطالعه از عصاره های مختلف پر سیاوشان ( عصاره متانولی، هگزانی، اتیل استاتی، بوتانولی و آبی) جهت تاثیر آن روی بهبود زخم مورد مطالعه قرار گرفت. پتانسیل عصاره های مختلف این گیاه در بهبود زخم با بررسی میزان رگزایی و تکثیر فیبروبلاست در زخم مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره آبی پر سیاوشان با ایجاد لوله‌های مویرگی و تکثیر سلول های پوششی دیواره رگ و پوست رگزایی قابل توجهی را نشان داد. علاوه بر این، عصاره های آبی و بوتانولی در غلظت‌های 50 و 500 میکروگرم بر میلی‌لیتر توانستند مانع از آسیب به فیبروبلاست‌های پوست شوند.
اثر محافظتی عصاره های مختلف پر سیاوشان در برابر رادیکال‌های آزاد اکسیژن تایید می کند که می توان از عصاره این گیاه به صورت موضعی جهت جلوگیری از آسیب‌های ناشی از تشعشع پس از پرتودرمانی و بهبود زخم‌های خارجی مشابه زخم بستر و سوختگی استفاده کرد (4).
عوارض جانبی و موارد منع مصرف
به طور کلی، در صورت با تجویز دوزهای درمانی مناسب این عصاره تا کنون هیچ خطر یا عوارض جانبی برای سلامتی گزارش نشده است. با این حال، در مطالعات حیوانی ثابت شده است که این گیاه می تواند سطح قند خون را کاهش می دهد. به همین دلیل، افراد مبتلا به دیابت و افراد مبتلا به هیپوگلیسمی (قند خون پایین) باید با احتیاط از این گیاه استفاده کرده و بر این اساس سطح قند خون خود را کنترل کنند.
عصاره این گیاه در مطالعات حیوانی اثر ضد لانه گزینی داشته و ممکن است از بارداری جلوگیری کند بنابراین زوج هایی که به دنبال درمان باروری یا بارداری هستند نباید این گیاه را مصرف کنند. همچنین نباید این گیاه و عصاره آن را در بارداری مصرف کرد. به دلیل این که عصاره این گیاه روی باروری و قاعدگی تاثیر می گذارد، ممکن است اثراتی شبیه به استروژن داشته باشد و در نتیجه زنان مبتلا به سرطان های با استروژن مثبت باید از مصرف آن اجتناب کنند (1).
منابع
1- Al-Snafi, A. E. (2015). The chemical constituents and pharmacological effects of Adiantum capillus-veneris-A review. Asian Journal of Pharmaceutical Science and Technology, 5(2), 106-111.
2- Singh, C., Chauhan, N., Upadhyay, S. K., & Singh, R. (2020). Phytochemistry and ethnopharmacological study of Adiantum capillus-veneris L.(Maidenhair fern). Plant Archives, 20(2), 3391-3398.
3- Dehdari, S., & Hajimehdipoor, H. (2018). Medicinal properties of Adiantum capillus-veneris Linn. in traditional medicine and modern phytotherapy: a review article. Iranian Journal of Public Health, 47(2), 188.
4- Nilforoushzadeh, M. A., Javanmard, S. H., Ghanadian, M., Asghari, G., Jaffary, F., Yakhdani, A. F., … & Fatemi, S. A. (2014). The effects of Adiantum capillus-veneris on wound healing: An experimental in vitro evaluation. International journal of preventive medicine, 5(10), 1261.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.