خواص اسطوخودوس چیست

اسطوخودوس گیاهی است بومی شمال آفریقا و مناطق کوهستانی مدیترانه. عموما این گیاه به منظور تولید اسانس،  پرورش می یابد.  گیاه اسطوخودوس دارای مزاجی گرم و خشک دارد و مصلح آن سکنجبین می باشد.

این گیاه درختچه‌های کوچک همیشه سبز با برگ‌های خطی خاکستری مایل به سبز است. گلهای ارغوانی به صورت پراکنده روی خوشه هایی در نوک ساقه های بلند و برهنه قرار گرفته اند و میوه های کوچک آجیل تولید می کنند. عطر این گیاه ناشی از غدد روغنی درخشانی است که در میان تریکوم های کوچک ستاره ای شکل قرار گرفته اند و گل ها، برگ ها و ساقه ها را می پوشانند. معمولا گیاهان بذر تولید نمی کنند و تکثیر آن با قلمه زدن یا تقسیم ریشه انجام می شود.

روغن اسطوخودوس

روغن اسطوخودوس از تقطیر گل ها به دست می آید و عمدتاً در عطرها و لوازم آرایشی استفاده می شود. این مایع، بی رنگ یا زرد است که ترکیبات معطر آن لینالیل استات، لینالول، پینن، لیمونن، ژرانیول و سینئول است. آب اسطوخودوس، محلولی از اسانس موجود در الکل همراه با رایحه های اضافه شده دیگر است، و در انواع محصولات آرایشی استفاده می شود.

روغن سنبله یا روغن اسطوخودوس در درجه حرارت کمی پایین تر از اسطوخودوس تقطیر می شود. از روغن سنبله در نقاشی روی چینی، صابون سازی و معطر کردن محصولات دیگر استفاده می شود.

موارد مصرف اسطوخودوس

این گیاه برای بهداشت پوست و زیبایی بسیار مورد توجه است و معمولاً در عطرها و شامپوها برای کمک به پاکسازی پوست استفاده می شود. می توان آن را بدون نسخه از داروخانه ها خریداری کرد و برخی از نسخه های آن برای طعم دادن به محصولات پخته شده و غذاها مصرف می شود. در ارتباط با اسطوخودوس، خواص دارویی زیادی نیز  وجود دارد.

خواص دارویی اسطوخودوس

• اسطوخودوس اثر مقوی در رفع آسم دارد.
• اسانس آن بند آورنده خون و ضدعفونی کننده است و می تواند به بهبود سوختگی های جزئی و نیش حشرات کمک کند.
• از اسانس رقیق شده این گیاه، در پانسمان زخم ها و جراحات استفاده می شود.
• محلل و بازکننده گرفتگی هاست.
• مصرف این گیاه در افرادی که دچار خواب رفتگی دست و پا می شوند بسیار موثر است.
• نوشیدن جوشانده این گیاه موجب پیشگیری و درمان تهوع می شود.
• استفاده موضعی و خوراکی از این گیاه علاوه بر آنکه موجب تقویت سیستم عصبی می شود می تواند موجب تنظیمضربان قلب و کنترل سرعت تپش قلب شود.
• اخلاط سودایی و بلغمی و فاسد شده را دفع می کند.
• برای بیماری های کبدی و طحال و مجاری ادرار مفید است.
• این گیاه برای درمان اضطراب، بی خوابی، افسردگی و بی قراری مفید است.
• روغن این گیاه کاربردهای آرایشی دارد و برخی اعتقاد بر این دارند که کاربردهای دارویی نیز دارد.
• اسطوخودوس علاوه بر کمک به مشکلات گوارشی برای کمک به تسکین درد ناشی از سردرد، رگ به رگ شدن، دندان درد و زخم استفاده می شود.
• برای جلوگیری از ریزش مو می توان از آن استفاده کرد.

مطالعات انجام شده در خصوص خواص اسطوخودوس

• عفونت های قارچی

یک مطالعه منتشر شده در مجله میکروبیولوژی پزشکی نشان داد که روغن اسطوخودوس می تواند در مبارزه با عفونت های مقاوم در برابر قارچ موثر باشد. محققان دریافتند که این روغن برای طیف وسیعی از سویه‌ها کشنده است و می‌تواند باعث بیماری در پوست شود. در این مطالعه، به نظر می‌رسد اسانس‌های تقطیر شده از جنس اسطوخودوس با تخریب غشای سلول‌های قارچی عمل می‌کنند. این مطالعه نشان داد که روغن اسطوخودوس قوی است و فعالیت ضد قارچی را در طیف گسترده ای نشان می دهد.

• التیام زخم

مطالعه ای که در مجله Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine منتشر شد، اثرات چندین روش درمانی با روغن اسطوخودوس را برای بهبود زخم مقایسه کرد.

محققان اثرات تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست ، محلول نمکی، پوویدون ید و روغن  اسطوخودوس را مقایسه کردند.  نویسندگان این مطالعه مقایسه ای خاطرنشان کردند که زخم‌ها در گروه‌ روغن اسطوخودوس سریع‌تر از گروه‌های کنترل بسته می‌شوند. این یافته ها نشان می دهد که اسطوخودوس اثر تسریع کننده ای بر بهبود زخم دارد.

• ریزش مو

اسطوخودوس احتمالاً برای درمان آلوپسی موثر است. این وضعیتی است که در آن مو در برخی یا همه قسمت‌های بدن از بین می‌رود. تحقیقات در سال 1998 نشان می دهد که اسطوخودوس می تواند رشد مو را تا 44 درصد پس از 7 ماه درمان افزایش دهد. در یک مطالعه جدیدتر، محققان دریافتند که استفاده از روغن اسطوخودوس در پشت موش ها به رشد مو در طول 4 هفته کمک می کند.

·       اختلال اضطراب

یک مقاله مروری در مجله بین‌المللی روان‌پزشکی در حوزه بالینی میزان تأثیر سیلکسان را برای بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی مختلف ارزیابی می‌کند. سیلکسان یک داروی مستخرج از روغن اسطوخودوس است که در کپسول های ژلاتینی 80 میلی گرمی (میلی گرم) موجود است.

این تیم دریافتند که سیلکسان یک اثر ضد اضطراب یا کاهش دهنده اضطراب بر روی بیماران مبتلا به اضطراب فراگیر در عرض 2 هفته دارد. محققان همچنین منبع معتبری یافته اند که عطر اسطوخودوس می تواند اثر بخشی  به بیماران مضطرب دندانپزشکی داشته باشد.

محققان سطح اضطراب دندانی 340 بیمار بزرگسال را در طول انتظار در اتاق انتظار دندانپزشک برای قرار ملاقات اندازه گیری کردند. نیمی از بیماران در معرض رایحه اسطوخودوس قرار گرفتند، در حالی که نیمی دیگر در معرض بوی اسطوخودوس قرار نداشتند.

این تیم دریافت که افرادی که در معرض رایحه اسطوخودوس قرار داشتند، در مقایسه با سایر بیماران، سطح اضطراب کمتری را گزارش کرده اند. اثر آرام بخش اسطوخودوس بدون توجه به نوع قرار ملاقات دندانپزشکی در بین بیماران برنامه ریزی شده بود.

تداخلات دارویی

•     عفونت های قارچی

  محققان گیاهشناس در مؤسسه ملی بهداشت در ایالات متحده امریکا،  به مردم هشدار می دهند که هنگام ترکیب اسطوخودوس با موارد زیر احتیاط کنند:

  • داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند مانند بنزودیازپین ها، باربیتورات ها و آمبین
  • داروهای کاهش فشار خون مانند کاپتوپریل، انالاپریل و لوزارتان

  اگر قبلاً موارد فوق را مصرف می کنید، قبل از افزودن اسطوخودوس به رژیم دارویی خود، با پزشک مشورت کنید.

   

خطرات احتمالی

•     عفونت های  قارچی

  یک مطالعه منتشر شده در مجله پزشکی نیوانگلند (NEJM) نشان داد که استفاده مکرر از روغن اسطوخودوس روی پوست ممکن است باعث ژنیکوماستی قبل از بلوغ شود، وضعیتی که باعث بزرگ شدن بافت سینه در پسران قبل از بلوغ می شود.

  ایمنی مصرف اسطوخودوس در دوران بارداری یا در دوران شیردهی نیز تایید نشده است. اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید، هرگونه استفاده از روغن‌های ضروری، گیاهان دارویی یا مکمل‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید.
  از آنجایی که تصور می شود اسطوخودوس سرعت سیستم عصبی مرکزی را کاهش می دهد، پزشکان به بیماران توصیه می کنند که حداقل 2 هفته قبل از جراحی استفاده از اسطوخودوس را متوقف کنند.